Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi bệnh nhân bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được điều trị khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải căn bệnh zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và mức độ nặng nhẹ của những người mắc bệnh zô-na với mỗi người là trái ngược. Dấu hiệu trước nhất của bệnh lý zô-na là đau ê ẩm hoặc là tê bì ở một bên của cơ thể, thường là đau nhức ở lưng hoặc ngực nhưng có những lúc cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc ống chân. Không những thế còn có các triệu chứng giống như bị cảm cúm như: buồn ói, tiêu chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được biểu hiện vài ngày sau khi bệnh lý bắt đầu có những biểu hiện này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là xung quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút di chuyển bao quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị tác động– loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao phủ xung quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi kèm với phát ban có thể ở mức độ nhẹ hoặc nặng nhưng thông thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Khó khăn cốt yếu khi điều trị bệnh lý zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải bệnh lý này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được chữa khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau điếng như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, hơn nữa còn cảm thấy đau dữ dội khi có ai sờ vào. Nguyên nhân chính xác của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết được gây ra bởi các nơi bị viêm trước đó khiến cho dây thần kinh trở thành quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau kinh niênphối hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na tạo lên những vấn đề hết sức ngặt nghèo cho cuộc sống của bệnh nhân. Những hoạt động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm rửa, mặc quần áo trở thành hết sức nhọc nhằn. Sau đó bệnh nhân còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các biện pháp chữa trị sớm cho bệnh lý zô-na có thể rút ngắn thời gian bệnh nhân bị đau buốt. Bệnh nhân nên được điều trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác phát sinh cùng với căn bệnh zô-na là các vấn đề về mắt. Nếu như mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các thương tổn đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, hạn chế tầm nhìn. Để hạn chế điều này chỉ có cách điều trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau ê ẩm vùng lưng và đau khác do bệnh zô-na gây ra có thể được giải quyết bằng nhiều cách, phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và sự yêu chuộng của bạn. Một số người thích sử dụng thuốc chống viêm, một vài khác lại dùng miếng dán và kem gây tê để hạn chế đau buốt. Những ai thích sử dụng các phương pháp tự nhiên thì lại dùng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại hóa chất chiết suất từ quả ớt cay và có công dụng giảm đau.